Tiếp nối loạt bài viết về nhật ký học mẫu giáo của bé Jolie, phần 9 này sẽ giúp chúng ta hiểu hơn điểm khác biệt giữa phương pháp giáo dục quốc tế so với Việt Nam, đó là cách giáo dục phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Ngày... Tháng... Năm...
Con biết nói rất sớm, từ 8 tháng tuổi còn đã biết nói các từ đơn, nhận biết con vật, màu sắc, hình dáng. 1 tuổi con biết đọc số, cờ các nước, và nói cả câu ngắn. 2 tuổi còn đã trình bày được điều mình muốn. 3 tuổi còn đã lý sự được với mẹ rất nhiều.
Sở dĩ con được vậy cũng nhờ những người y tá ở đây chăm con và truyền đạt kiến thức cho mẹ từ những ngày đầu, họ cũng là những nhà giáo, nhà tâm lý trong bộ áo blu trắng. Mẹ được dạy rằng để phát triển ngôn ngữ cho trẻ, chỉ có ba mẹ là người làm tốt nhất, và phải thực hành ngay khi còn mới sinh chứ không phải chờ đến lúc con biết nói mới dạy. Vì các em bé chậm nói là các em bé có rất ít vốn từ vựng.
Khi con mới sinh, mẹ luôn áp dụng phương pháp miêu tả với con. Ví dụ: khi thay tã cho con mẹ luôn mô tả từng hành động đang làm, khi con tắm, mẹ tưởng tượng và kể cho con về câu chuyện con là con tàu, trôi bềnh bồng trên mặt biển mát lạnh; khi mẹ đẩy xe đẩy con ra ngoài chơi, dù con chưa hiểu, chưa nói được, nhưng mẹ biết con rất thích. Mẹ miêu tả cho con nghe cảnh vật xung quanh bốn mùa khác nhau. Mùa xuân chim líu lo, cây đâm chồi nảy lộc. Mùa hè hoa nở, nắng vàng rực. Mùa thu cây thay lá vàng, lá đỏ, và lá rơi la đà. Mùa đông khắp nơi phủ màu trắng tinh khiết của tuyết trắng, và băng.
Mọi người cười giễu mẹ cứ lảm nhảm nói chuyện một mình, nhưng đến khi gần 2 tuổi, con đã nhận ra sự thay đổi của các mùa và miêu tay chính xác, mọi người tán thán con thông minh, riêng mẹ, mẹ hiểu được sự "lảm nhảm" của mẹ được đền đáp, con nhớ và để ý được những điều đó.
Còn biết nghe lời không phải bởi vì con ngoan, luôn nghe theo lời ba mẹ, mà theo mẹ vì ba mẹ đã giải thích cho con rõ ràng và con hiểu ý nghĩa lời ba mẹ nói một cách nghiêm túc.
Mẹ để ý thấy ông bà, hay các cha mẹ Việt ở đây hay mắc sai lầm không nêu rõ sự vật, sự việc cho trẻ, vì vậy trẻ ko hiểu tính chất sự vật, sự việc, và trẻ tiếp tục muốn được khám phá.
Khi con bắt đầu biết bò, con muốn khám phá mọi thứ xung quanh kể cả ổ điện. Ba con đã giải thích cho con tại sao lại có ổ điện, dòng điện đối lưu như thế nào, tác hại của điện giật ra sao. Mẹ cứ bò ra cười vì cao siêu quá sao con hiểu được, cứ đi theo con mà canh, mà bịt hết ổ điện lại như các cha mẹ khác làm là xong. Nhưng thật ngạc nhiên, con nghe chăm chú và ko bao giờ đụng vào ổ điện hay các vật dụng được ba mẹ nhấn mạnh: Nguy hiểm!
Bà ngoại hay nói :"Con đừng đụng vô cái ĐÓ, NÓ nóng lắm", mẹ phải sửa lại liền "Con đừng đụng vô cái LY bằng THỦY TINH/ NHỰA, hình TRỤ, CAO, vì nó đang đựng NƯỚC NÓNG, nó có thể làm con bị BỎNG, nghĩa là ĐAU RÁT tay"
Khi con bắt đầu chạy nhảy, leo trèo, mẹ dặn con không được leo ra ngoài balcony, vì ở dưới có xe chạy qua lại, con trượt chân ngã xuống xe sẽ không thấy con và tránh kịp.
Đấy chính là phương pháp dạy con phát triển ngôn ngữ của mẹ. Mẹ cố gắng miêu tả thật nhiều, dùng càng nhiều danh từ, tính từ càng tốt, và mẹ thấy vốn từ của con rất phong phú. Con đã có thể bắt bẻ mẹ khi mẹ gọi "Jolie bé bỏng của mẹ ơi", con yêu cầu mẹ nói lại là "Jolie bé xíu chứ không phải bé bỏng, vì Jolie không bị bỏng"
Khi con bắt đầu đi học, cô giáo dạy con ngôn ngữ tiếng Phần Lan bằng hình thức dùng các thẻ bài, có hình và chữ trên đó. Khi cô đưa sữa cho con, cô sẽ đưa thẻ đó cho con đồng thời phát âm từ đó, chỉ cần 1-2 lần như vậy còn sẽ phát âm từ đó khi con muốn.
Con học tiếng Việt với mẹ khá tốt, tiếng Phần Lan chậm hơn, nhưng đến giờ 3 tuổi, con đã có thể dịch cho bà nội- bà ngoại 2 chiều. Và năm sau, khi con 4 tuổi, con sẽ bắt đầu học trường tiếng Anh, mẹ biết thêm ngoại ngữ mới là mẹ càng khó khăn hơn trong việc giữ tiếng mẹ đẻ cho con, nhưng mẹ tin rằng nếu mẹ quyết tâm, mẹ sẽ làm được. Và thật sự, 3 ngôn ngữ chưa phải là hết, vì một đứa trẻ có ba/mẹ là người nước ngoài, sẽ nói được ít nhất 4 ngoại ngữ theo chương trình dạy học ở trường Phần Lan là: tiếng mẹ đẻ, tiếng Phần, tiếng Thuỵ Điển (là 2 tiếng quốc ngữ ở Phần Lan), tiếng Anh
( Một người Phần Lan được dạy ở trong trường phổ thông 4-5 loại ngôn ngữ phổ biến, trong đó có luôn cả tiêy mẹ đẻ của bé. Ba của Jolie nói được 7 thứ tiếng: Phần Lan, Thụy Điển, Anh, Việt, Trung Quốc, Nga, Đức.)
