📘 Mô hình đào tạo nghề tại Phần Lan: Thực tiễn – Linh hoạt – Cá nhân hoá
Một ngày của du học sinh nghề không giống một sinh viên đại học thuần tuý. Thay vì học toàn lý thuyết, sinh viên nghề tại Phần Lan học theo mô hình kết hợp:
30–40% thời gian tại lớp học chuyên môn
30–50% thời gian thực tập tại doanh nghiệp (on-the-job learning)
Còn lại là thời gian học tiếng, kỹ năng mềm hoặc các môn tự chọn
Thời khoá biểu thường được cá nhân hoá: mỗi học sinh sẽ có lộ trình học riêng tùy theo năng lực, mục tiêu nghề nghiệp và trình độ ngôn ngữ.
Trung bình một tuần học sinh học từ 25–30 giờ chính khoá. Học kỳ thường chia thành 2–3 giai đoạn gồm lý thuyết, học nghề và thực tập luân phiên.
Ví dụ: sinh viên học ngành “Practical Nurse” sẽ có học kỳ đầu học tiếng Phần, kỹ năng cơ bản và an toàn lao động, sau đó luân phiên đi thực tập tại trung tâm dưỡng lão, bệnh viện hoặc các đơn vị chăm sóc cộng đồng.
💼 Làm thêm: Có cơ hội, nhưng cần cân nhắc
Du học sinh nghề được phép làm thêm tối đa 30 giờ/tuần (tính trung bình theo kỳ học, theo quy định mới từ năm 2022). Trong kỳ nghỉ, có thể làm toàn thời gian.
Một số công việc làm thêm phổ biến:
Phụ bếp, chạy bàn tại nhà hàng, quán ăn (10–13€/giờ)
Nhân viên đóng gói, kho hàng tại siêu thị/logistics
Hỗ trợ chăm sóc tại viện dưỡng lão (nếu học ngành y)
Dịch vụ giao hàng, vệ sinh công nghiệp
Tuy nhiên, làm thêm cần được sắp xếp hợp lý để không ảnh hưởng đến việc học, đặc biệt với các ngành đòi hỏi giờ học và thực tập cao như y tế hay cơ khí.
Lưu ý: Một số công việc yêu cầu trình độ tiếng Phần từ A2–B1, nhất là việc tiếp xúc với người dân (chăm sóc, bán hàng…).
🛏 Chi phí sinh hoạt: Không rẻ, nhưng quản lý được
Dù giáo dục nghề ở Phần Lan là miễn học phí, sinh viên vẫn phải tự trang trải chi phí sinh hoạt, bao gồm:
Nhà ở (ký túc xá hoặc thuê chung): 250–450€/tháng
Ăn uống, đi lại, bảo hiểm: 300–450€/tháng
Tổng chi phí ước tính: 600–900€/tháng
Các thành phố lớn như Helsinki, Espoo, Turku thường đắt đỏ hơn các khu vực như Joensuu, Vaasa hoặc Lappeenranta.
Sinh viên có thể đăng ký ký túc xá sinh viên (gọi là HOAS, TOAS...) với giá ưu đãi. Ngoài ra, nhiều trường hỗ trợ giới thiệu chỗ ở hoặc hướng dẫn sinh viên quốc tế tìm nhà.
🧪 Thực tập và cơ hội nghề nghiệp
Mỗi học sinh nghề tại Phần Lan đều phải hoàn thành một phần thực tập bắt buộc (gọi là työelämässä oppiminen – on-the-job learning).
Thời gian thực tập có thể kéo dài từ 6 tháng đến 1,5 năm tùy ngành
Học sinh được cử đến doanh nghiệp thực tế, có hướng dẫn viên tại chỗ (työpaikkaohjaaja)
Thực tập sinh được đánh giá theo năng lực, không chỉ dựa vào điểm số
Trong nhiều trường hợp, doanh nghiệp nơi thực tập chính là nơi tuyển dụng học sinh sau khi tốt nghiệp – đặc biệt ở các ngành như y tế, khách sạn, logistics hoặc IT.
🌍 Sau tốt nghiệp: Lộ trình ở lại làm việc & định cư
Sau khi hoàn thành chương trình học nghề, sinh viên quốc tế có thể xin:
Gia hạn thẻ cư trú tối đa 2 năm để tìm việc (job-seeking permit)
Thẻ cư trú theo diện làm việc nếu có hợp đồng (employment-based residence permit)
Quá trình làm việc và cư trú tại Phần Lan sẽ được tính để xét định cư lâu dài (continuous permit và PR). Thông thường, sau 4 năm cư trú hợp pháp liên tục, bạn có thể nộp đơn xin thẻ thường trú.
📌 Một số hỗ trợ từ nhà trường
Tư vấn định hướng nghề nghiệp và kỹ năng xin việc
Hỗ trợ thực tập: kết nối doanh nghiệp địa phương
Hướng dẫn giấy tờ cư trú, gia hạn visa, tìm nhà ở, bảo hiểm y tế
Một số trường có phòng dịch vụ sinh viên quốc tế bằng tiếng Anh hoặc đa ngôn ngữ
Du học nghề tại Phần Lan không chỉ là học – đó là một hành trình sống thực tế, tích luỹ kinh nghiệm và từng bước hội nhập xã hội Bắc Âu. Với mô hình đào tạo linh hoạt, kết nối doanh nghiệp mạnh mẽ và lộ trình định cư rõ ràng, đây là một cơ hội lớn dành cho những học sinh Việt Nam có định hướng nghề nghiệp sớm và mong muốn làm việc lâu dài tại châu Âu.